برای استفاده بهتر از سایت، به حساب تون وارد بشید
اگر نوشته‌های کارنتا بلاگ رو دنبال کرده باشید، حتماً می‌دونید که توی نوشته‌ی «چند گام ضروری برای راه‌اندازی یه کسب‌وکار اینترنتی موفق» به طور مفصل بهتون توضیح داده‌ام که اگر می‌خواید که یه کسب‌وکار آنلاین موفقی رو راه‌اندازی کنید، چه گام‌هایی رو باید بردارید و سراغ چه چیزهایی برید. ولی خب، توی این چند سالی که من دارم توی زمینه‌ی بیزینس‌های آنلاین فعالیت می‌کنم، همیشه این حرف رو از بقیه می‌شنوم که: «بدون سرمایه، نمی‌شه هیچ کاری رو راه انداخت». البته راست هم می‌گن و خیلی وقت‌ها درباره‌ی ایده‌ی بزرگی که دارن، حرف درستی رو می‌زنن؛ ولی خب، اون‌ها نمی‌دونن که هیچ سرمایه‌ی زیادی، نمی‌تونه موفقیت شون رو تضمین کنه!
برای همین، من همیشه می‌گم که خیلی وقت‌ها باید خدا رو شکر کنیم که سرمایه‌ی زیادی نداریم! البته این فکر که بدون سرمایه‌ی اولیه نمی‌شه کاری کرد، زمانی به سراغ مون می‌آد که کسب‌وکارهای بزرگ رو نگاه می‌کنیم و بزرگی اون‌ها ما رو ناامید می‌کنه. بعد، انقدر اون فکر رو با خودمون تکرار می‌کنیم که خودمون هم باور مون می‌شه که بدون سرمایه نمی‌شه هیچ کاری کرد! نکته‌ی جالب این داستان، این جا ئه که حتی برای بقیه هم توضیح می‌دیم که چرا بدون سرمایه‌ی میلیاردی نمی‌شه کاری کرد؟! ولی خب، حالا من می‌خوام جور دیگه‌ای به این قضیه نگاه کنم و بهتون بگم که اصلاً چرا نباید با سرمایه‌ی زیاد، کسب‌وکار تون رو راه‌اندازی کنید!
البته این رو هم باید بگم که من هم مثل شما بوده‌ام و چند سال پیش، من هم اون جوری فکر می‌کردم؛ ولی حالا به خودم می‌گم که چقدر خوب شد که اون موقع، سرمایه‌ی زیادی نداشتم! چون اگر داشتم، هم نابود شده بود و هم من دیگه این همه تجربه رو نداشتم. اگر بخوام باهاتون روراست باشم، باید بگم که بدون تجربه‌ی کافی، شک نکنید که نمی‌تونید یه کسب‌وکار رو موفق کنید. به نظر من، توی راه‌اندازی یه کسب‌وکار (چه اینترنتی و چه غیر اینترنتی) همیشه تجربه است که حرف اول رو می‌زنه. این رو بعداً بهتون نشان می‌دم که چرا تجربه، انقدر مهم ئه.
من همیشه می‌گم که بدون سرمایه‌ی اولیه هم می‌شه یه کسب‌وکار اینترنتی رو راه‌اندازی کرد؛ ولی خیلی‌ها این حرف من رو یه شوخی می‌دونن. پس، اگر می‌خواید که بدونید چطور باید این کار رو بکنید، یه سر به این نوشته بزنید: «چطور با کم‌ترین سرمایه، یه کسب‌وکار اینترنتی رو راه‌اندازی کنیم؟». توی اون نوشته، روشی رو گفته‌ام که خودم انجام داده‌ام. بنابراین، سند اثبات اون روش، خود من هستم!
البته من نمی‌تونم این ادعا رو برای انواع کسب‌وکارهای دیگه بکنم؛ ولی این ادعا رو برای راه‌اندازی یه کسب‌وکار آنلاین دارم؛ چون با ابزارهایی که توی این سال‌ها ایجاد شده، راه‌اندازی یه کسب‌وکار اینترنتی، خیلی ساده‌تر شده. البته به شرطی که راه اش رو بلد باشید. بذارید یه واقعیت رو بهتون بگم؛ همین که حالا شما دارید این نوشته‌ی من رو می‌خونید، یعنی یا یه گوشی موبایل دارید یا یه رایانه. پس، شما اگر بلد باشید، با همون گوشی یا رایانه تون، می‌تونید از همین حالا کسب‌وکار آنلاین تون رو شروع کنید.
ولی همیشه یاد تون باشه که داشتن سرمایه‌ی اولیه، نمی‌تونه موفقیت شما رو در راه‌اندازی یه کسب‌وکار آنلاین تضمین کنه! بلکه شاید همون سرمایه باعث بشه که شما شکست بخورید. برای همین ئه که من می‌گم اگر هیچ پولی برای راه انداختن کسب‌وکار تون ندارید، پس باید خدا رو شکر کنید. بذارید این رو با یه مثال بهتون اثبات کنم.
فرض کنید که شما چند میلیارد تومان سرمایه دارید و ازتون می‌خوان که یه فروشگاه لوازم پلاستیکی خانگی بزنید. آیا واقعاً می‌تونید؟ آیا می‌دونید که لوازم پلاستیکی، چه جنس‌هایی دارن؟ آیا می‌تونید جنس اون‌ها رو تشخیص بدید و خوب اش رو بخرید؟ آیا می‌دونید که لوازم تون رو از کجا باید تهیه کنید که براتون ارزان بیفته؟ آیا می‌دونید که از کجا باید تامین‌کننده‌ها یا تولیدکننده‌ها رو پیدا کنید؟ آیا می‌دونید که چطور باید کارکنان تون رو جذب کنید؟ چطور با اون‌ها قرارداد ببندید و چطور باید با اون‌ها رفتار کنید؟ چطور باید فروشگاه تون رو مدیریت کنید؟ قیمت‌گذاری شما چطور باید باشه و چطور باید ارسال‌ها رو انجام بدید که هزینه‌ی کم‌تری براتون بیفته؟
این‌ها تازه چند تا پرسش بود که من گفتم و شاید صد تا سوال دیگه هم باشه که اگر جواب شون رو ندونید، حتی اگر چند میلیارد هم سرمایه‌ی اولیه داشته باشید، نمی‌تونید کسب‌وکار تون رو موفق کنید. بنابراین، باید خدا رو شکر کنیم که سرمایه‌ی زیادی نداریم؛ چون اگر داشتیم، به سادگی از دست اش می‌دادیم.
اتفاقاً یکی از عامل‌های موفقیت ما توی کسب‌وکارها مون، همین ئه که سرمایه‌ی زیادی نداریم! اگر شما یه نگاهی به زندگی‌نامه‌ی کارآفرین‌های موفق بندازید، این رو خوب می‌فهمید که تقریباً همه شون، پولی نداشته‌اند که کسب‌وکار شون رو راه‌اندازی کنن و برای همین هم موفق شده‌اند. تا حالا شده که از خودتون بپرسید که چرا هیچ کدام از کارآفرین‌های موفق، چندین سال طول کشیده که به جایگاه خوب شون برسن. چرا هیچ کدام از اون‌ها، یک شبه موفق نشده‌اند؟
دلیل خیلی ساده‌ای داره؛ چون حتی اگر میلیاردها تومان هم سرمایه داشته باشیم، زمانی که تجربه‌ی کافی نداشته باشیم، هرگز موفق نمی‌شیم. برای همین ئه که پول، همه چیز نیست. شاید پول بتونه ما رو زودتر به موفقیت برسونه؛ ولی اون برای زمانی ئه که ما بر اساس تجربه مون، بدونیم که چطور باید ازش استفاده کنیم. بنابراین، پول هرگز موفقیت ما رو تضمین نمی‌کنه.
چه در داخل و چه در خارج از ایران، کسب‌وکارهای زیادی بوده‌اند که سرمایه‌های میلیاردی داشته‌اند؛ ولی باز هم نتونسته‌اند موفق بشن. یه نمونه از همین‌ها، فروشگاه اینترنتی بامیلو بود که نتونست با دیجی‌کالا رقابت کنه و مجبور شد که خداحافظی کنه. اون‌ها پول زیاد و نیروهای خوبی رو هم داشتن؛ ولی چرا نتونستن که دوام بیارن؟ شاید چون تجربه‌ی این کار رو در ایران نداشتن!
به نظر من، کارآفرینی که با پول زیاد کسب‌وکار اش رو راه‌اندازی کنه، هیچ درسی از کارآفرینی یاد نمی‌گیره؛ چون کارآفرینی یعنی تجربه کردن و یعنی همیشه یاد گرفتن. کارآفرینی یعنی همیشه شکست خوردن و درس گرفتن؛ یعنی همیشه به فکر مشکل‌ها بودن؛ کارآفرینی یعنی راهی که پایان روشنی نداره! ما همیشه باید حواس مون باشه که نکنه کار احمقانه‌ای انجام بشه!
حالا که دارم فکر می‌کنم، می‌بینم که اگر در اون روزهای اول، پول زیادی داشتم، هیچ وقت مجبور نبودم که تولید محتوا رو یاد بگیرم. یاد ام می‌آد که هر روز، مطلب‌هایی رو می‌نوشتم و بازنویسی می‌کردم و انقدر این کارها رو کردم که بالاخره درست نوشتن رو یاد گرفتم. بعد، رفتم سراغ یادگیری طراحی سایت، فتوشاپ، سئو کردن محتواها، تبلیغ‌نویسی کردن، فروش اینترنتی و هر چیزی که برای بازاریابی دیجیتالی (دیجیتال مارکتینگ) نیاز داشتم.
شاید اگر پول زیادی داشتم، هرگز این‌ها رو یاد نمی‌گرفتم و کارها رو به دیگران می‌سپاردم که اون‌ها رو برام انجام بدن. برای همین، مثلاً هرگز بازاریابی محتوایی رو یاد نمی‌گرفتم و نمی‌دونستم که چطور باید با محتواها با مخاطب‌ها ام ارتباط بگیرم و اون‌ها رو به مشتری‌های خودم تبدیل کنم. شک ندارم که کیفیت محتواها هم پایین می‌اومد و شاید هم هیچ‌وقت به فکر ایده‌های جدید نمی‌افتادم و نوآوری رو دو دستی کنار می‌ذاشتم و به پول زیادی که داشتم، تکیه می‌کردم.
ولی حالا این جوری نیست؛ حالا اگر پول زیادی رو بهم بدن، دیگه انقدر تجربه دارم که بدونم باید چی کار کنم. فرق بین حالای من و گذشته‌ی من، توی داشتن تجربه است. حالا دیگه اگر کسی درباره‌ی راه‌اندازی و مدیریت یه کسب‌وکار اینترنتی باهام صحبت کنه، توی چند دقیقه‌ی اول به سادگی می‌تونم بفهمم که چقدر می‌دونه و چقدر توانایی داره.
اتفاقاً چند وقت پیش بود که یه جلسه‌ی مشاوره داشتم. فردی بود که از گذشته توی کار ساخت لوازم پلاستیکی کار می‌کرد و حالا می‌خواست که یه فروشگاه اینترنتی راه‌اندازی کنه و می‌خواست که چند صد میلیون تومان رو هم سرمایه‌گذاری کنه. من از پرسیدم که «آیا می‌دونی که دقیقاً چه هزینه‌هایی داری؟». ایشون هم گفت که می‌دونه و می‌خواد یه سایت راه‌اندازی کنه و از همون اول، تبلیغات زیادی رو انجام بده. من پرسیدم که «آیا می‌دونید که چطور باید محصول‌ها تون رو بفروشید؟» و ایشون گفت که با تبلیغات، فروش شون رو بالا می‌برن و بعد، نیروی متخصص می‌گیرن تا همه‌ی کارها رو انجام بدن.
وقتی که این حرف‌ها رو شنیدم، فهمیدم که ایشون هیچ چیزی از یه کسب‌وکار اینترنتی رو نمی‌دونه و این، یعنی شکست! به همین سادگی می‌شه با سرمایه‌ی زیاد، شکست خورد؛ چون اطلاعات و تجربه‌ی کافی نداشت و بدون این‌ها نمی‌شه یه کسب‌وکار پولساز رو راه‌اندازی کنید.
من همیشه به همه پیشنهاد می‌کنم که روی خودشون سرمایه‌گذاری کنن؛ حتی اگر به اندازه‌ی کافی سرمایه دارن که دیگران رو استخدام کنن تا براشون کار کنن. به هر حال، حتی اگر شما صدها نیرو رو هم داشته باشید، باید بتونید تصمیم‌های درستی رو بگیرید و برای این کار، باید آموزش خوبی رو دیده باشید و خودتون رو پرورش داده باشید.
توی انواع سرمایه‌گذاری‌هایی که ما می‌تونیم انجام بدیم، به نظر من، سرمایه‌گذاری روی خود، مهم‌ترین سرمایه‌گذاری ئه. چون اگر حتی همه چیز کسب‌وکار تون رو از دست بدید و شکست بخورید، باز هم می‌تونید کسب‌وکار جدید تون رو راه‌اندازی کنید و اون رو به جایگاه قبلی اش برسونید. چون شما نقشه‌ی راه رو بلد اید و می‌دونید که باید چی کار کنید. چه بسا توی کسب‌وکار جدید تون، زودتر هم به جایگاه اصلی تون می‌رسید! چون شما توی کار خودتون متخصص شده‌اید و راه رسیدن به موفقیت در اون کسب‌وکار رو مثل کف دست تون می‌شناسید.
بنابراین، تا می‌تونید روی خودتون سرمایه‌گذاری کنید. توی حوزه‌ای که دوست اش دارید، کار تون رو آغاز کنید و تا می‌تونید یاد بگیرید. آموزش رو فراموش نکنید و برای شرکت در دوره‌های آموزشی، هزینه کنید. شک نکنید که با این کار، سود زیادی می‌برید؛ چون بدون این که عمر تون رو بذارید، دارید از دانش و تجربه‌های دیگران استفاده می‌کنید. خود من همیشه به خرید دوره‌های آموزشی دیگران علاقه داشتم؛ چون شاید یادگیری یا یادآوری یه نکته در اون دوره، بتونه موفقیت من رو چند برابر کنه.
البته پیشنهاد می‌کنم که همیشه از کسانی یاد بگیرید که می‌دونید در کار شون، حرفه‌ای هستن؛ چون افراد حرفه‌ای، هم حرفه‌ای رفتار می‌کنن و هم حرفه‌ای یاد می‌دن. اون‌ها می‌دونن که شما در آینده به چه چیزهایی نیاز دارید و چه چیزهایی رو نیاز ندارید. در واقع، اون‌ها با تجربه‌ای که دارن، خیلی سر راست، شما رو به مقصد تون راهنمایی می‌کنن. آیا این جوری بهتر نیست تا این که همیشه خودتون آزمون و خطا کنید تا چیزی رو یاد بگیرید؟
سخت پایانی
تنها چیزی که من می‌خواستم توی این نوشته بهتون بگم، این بود که اگر سرمایه‌ی لازم رو ندارید، برید خدا رو شکر کنید؛ چون اون جوری، شما مجبور اید که خودتون دست به کار بشید و این شانس رو دارید که خودتون یاد بگیرید و تجربه کنید و در نتیجه، تجربه‌های زیادی به دست می‌آرید.
باور کنید که تجربه و بلد بودن، مهم‌تر از هر چیز دیگه‌ای ئه و البته هرگز فکر نکنید که موفق شدن در کسب‌وکار اینترنتی (البته در اندازه‌ی متوسط و بزرگ) کار خیلی ساده‌ای ئه! این کار هم مانند هر کسب‌وکار دیگه‌ای، ازتون زمان و انرژی می‌گیره. هرگز فکر نکنید که با سرمایه‌ی چند میلیاردی می‌تونید به سادگی کسب‌وکار آنلاین تون رو به موفقیت برسونید. مطمئن باشید که تا روی خودتون سرمایه‌گذاری کنید و تجربه‌ی کافی نداشته باشید، اتفاق خاصی نمی‌افته.
به سادگی می‌شه آدم‌های زیادی رو دید که کسب‌وکار خودشون رو راه انداخته‌اند؛ ولی هنوز دارن درجا می‌زنن یا این که شکست خورده‌اند. برای این وضعیت، من فقط می‌تونم یه دلیل رو نام ببرم و اون، نداشتن دانش و تجربه‌ی کافی ئه. واقعاً پول، همه چیز نیست! واقعاً استخدام کردن، همه چیز نیست! شما باید بلد باشید و برای بلد بودن، باید یاد بگیرید و تجربه کنید.
ای کاش تونسته باشم همه‌ی این‌ها رو بهتون انتقال داده باشم و شاید هم تونسته باشم! اگر نظر یا سوالی دارید، برام کامنت کنید و اگر نوشته‌های کارنتا رو شایسته می‌دونید، اون‌ها رو حتماً به دوست‌های خودتون معرفی کنید.
شک نکنید که من برای تک‌تک محتواهای کارنتا زمان می‌ذارم تا بتونم چیزهای درستی رو بهتون آموزش بدم؛ چون آموزش‌های سطحی و پراکنده، به درد هیچ کسی نمی‌خوره و آدم رو بیش‌تر گمراه می‌کنه. اگر شما هم محتواهای من رو دوست دارید و براتون مفید بوده، می‌تونید با انتخاب یکی از گزینه‌های زیر، من رو مهمان کنید:
دیدگاه و امتیاز تون رو بذارید