آموزش ساخت سافت باکس در خانه

من توی نوشته‌ای که مربوط به «ساخت فیلم آموزشی با گوشی موبایل»، می‌شد، قبلاً خدمت تون گفتم که چطور باید یه فیلم یا ویدیو رو با موبایل مون بسازیم و برای این کار، به چه چیزهایی نیاز داریم؛ یکی از موردهایی که در اون جا گفتم، نورپردازی بود؛ گفتم که اگر حتی بهترین دوربین رو هم داشته باشیم، اگر نورپردازی خوبی نداشته باشیم، کیفیت فیلم و ویدیو مون خوب نمی‌شه. برای همین، توی این نوشته می‌خوام که آموزش ساخت سافت باکس رو بدم؛ چون بدون شک، یکی از عامل‌های نورپردازی (به‌ویژه توی استودیوها)، سافت‌باکس‌ها هستن.

ما توی بحث نورپردازی (چه برای ساخت فیلم یا ویدیو و چه برای عکاسی)، یه نکته‌ای داریم که باید حتماً رعایت کنیم؛ این که نباید از نورهای تیز استفاده کنیم. یعنی نوری که به طور مستقیم و بدون هیچ مانعی، به سوژه ما بخوره. بلکه برای ضبط یه تصویر خوب، ما باید سعی کنیم که از نورهای نرم (Soft Light) استفاده کنیم. یعنی نوری که یه جورایی فیلتر شده و به صورت خیلی ملایم به سوژه‌ی ما می‌تابه.

در دنیای تصویرداری حرفه‌ای برای ایجاد نورهای نرم، از سافت باکس (Soft Box) استفاده می‌کنن که با خرید یه ست کامل نورپردازی، ما می‌تونیم دو یا سه تا سافت باکس داشته باشیم. اگرچه بهترین کار این ئه که ما یه ست نورپردازی حرفه‌ای بخریم؛ ولی خب، خرید اون ست نورپرداری، هزینه‌ی بالایی داره. برای همین، توی این جا می‌خوام بهتون آموزش ساخت سافت باکس بدم. یعنی آموزش بدم که چطور سافت باکس درست کنیم.

حالا شاید بپرسید که سافت باکس چی ئه؟ سافت باکس، چیز عجیب و غریبی نیست. در واقع، یه سافت باکس حرفه‌ای، چند تا چراغ داره که دور اون‌ها رو یه پارچه با رنگ بیرونی سیاه پوشونده؛ ولی رنگ و جنس داخلی اون، طوری ئه که تقریباً همه‌ی نور چراغ‌ها رو به بیرون بازتاب می‌ده. البته یه سه پایه هم داره که روی اون قرار می‌گیره تا تنظیم نور برای کاربر، ساده‌تر باشه. بنابراین، اگه قرار باشه که ما خود مون، یه سافت باکس بسازیم، باید به همه‌ی این جزئیات دقت کنیم.

برای این کار، ما به دو روش می‌تونیم خودمون یه سافت باکس بسازیم: یا این که با ساده‌ترین چیزها این کار رو بکنیم و یا این که یه خرده، جزئی‌تر و با دقت بیش‌تر، این کار رو بکنیم تا بتونیم یه چیز خوب و قابل قبول درست کنیم. برای همین، من ابتدا روش دوم رو توضیح می‌دم.

ساخت سافت باکس با دقت و ابزارهای بیش‌تر

همه‌ی چیزی که ما برای ساخت این سافت باکس نیاز داریم، این‌ها هستن:

• یه جعبه بزرگ کارتنی
• چسب نواری
• فویل آلومینیومی
• چسب مایع
• چسب پارچه ای دو طرفه
• پیچ و مهره
• یه رول کاغذ یا پارچه سفید و نازک (حدوداً در ابعاد 100*130 سانتی‌متر)
• اسپری رنگ سیاه
• فلاش نور

با این آموزشی که به شما داده می‌شه، شما می‌تونید در اندازه‌های گوناگون، سافت باکس خودتون رو سازید. فقط باید به نسبت اندازه‌های گفته شده دقت کنید تا یکی از بهترین سافت باکس‌های ساخت خودتون رو داشته باشید. ما در این آموزش، سافت باکسی به اندازه‌ی 60 * 75 سانتی‌متر خواهد بود.

در ابتدا باید شکل‌هایی مانند ذوزنقه رو بر روی مقوا یا کارتن بکشید. قرار ئه که این شکل‌ها، دیواره‌های سافت‌باکس شما رو ایجاد کنن. دو تا از این ذوزنقه‌ها، بزرگ و دو تا از اون‌ها باید کوچک‌تر باشن.

طول ضلع پایینی ذوزنقه‌ی شما، باید 75 سانتی‌متر باشه و زاویه‌های کناری اون باید 45 درجه باشن. همون طور که در تصویر بالا می‌بینید، ضلع بالایی اون ذوزنقه، برای قرارگیری فلاش خواهد بود و چیزی در حدود 7.5 سانتی‌متر طول داره. البته طول این محل، به اندازه فلاش شما بستگی داره که می‌تونه متغیر باشه. با همین روش ساده، دو دیواره‌ی بزرگ سافت‌باکس خودمون رو درست کردیم.

حالا باید دو دیواره‌ی کوچک‌تر رو بسازیم. طول ضلع پایینی این دو بخش 60 سانتی‌متر ئه و مثل بخش قبل، طول ضلع بالایی اون، هم اندازه با محل ورود فلاش شما می‌شه. زاویه‌ی بخش‌های کوچک‌تر نیز چیزی در حدود 60 درجه دارن.

در این مرحله از ساخت سافت باکس، شما باید با دقت، دو دیواره‌ی بزرگ و کوچک رو که قبلاً بر روی مقوا کشیدید، از اون جدا کنید. توجه داشته باشید که همون طور که گفتیم، به اندازه ابعاد فلاش تون چیزی در حدود 7 تا 8 سانتی‌متر، جا برای اون بذارید. راحت‌ترین روش بریدن مقوا، استفاده از کاتر ئه.

حالا که چهار دیواره‌ رو از مقوا جدا کردیم، باید فویل آلومینیومی رو با استفاده از چسب مایع، به یه طرف هر کدوم از اون چهار قسمت بچسبونیم. البته برای این که پایداری و ظاهر بهتری داشته باشه، می‌تونید لبه‌های مقواها رو هم به وسیله‌ی چسب نواری آلومینیومی، محکم کنید. قرار ئه که این بخش‌ها، نور رو در سافت باکس بازتاب بدن. پس با دقت و ظرافت، اون‌ها رو آماده کنید. مثلاً من در ساخت سافت باکس خودم، از دو لایه آلومینیوم استفاده کردم تا در استفاده‌ی بلند مدت، مشکلی برای اون پیش نیاد.

حالا باید از چسب دو طرفه‌ی پارچه‌ای استفاده کنید. برای همین، دو دیواره‌ی کوچک‌تر رو بردارید و در قسمت بالایی اون‌ها (مثل چیزی که در تصویر پایین می‌بینید) دو نوار از چسب پارچه‌ای دوطرفه رو به نوک اون‌ها بچسبونید و در صورت امکان، اون‌ها رو با چسب نواری آلومینیومی محکم کنید. روی یکی از دیواره‌های کوچک، چسبی به طول 15 سانتی‌متر و بر روی دیگری، چسبی به طول 6 سانتی‌متر بچسبانید. دقت کنید که چسب پارچه‌ای دوطرفه، تا آخر کار، تمیز بمونه. چون قرار ئه که اون‌ها، فلاش رو نگه دارن.

حالا که همه‌ی قطعه‌ها رو برش زدید و آماده کردید، برای ساخت سافت‌باکس باید اون قطعه‌ها رو مثل تصویر زیر، به سادگی به هم متصل کنید. ابتدا دو بخش بزرگ‌تر و سپس، دیواره‌های کوچک‌تر رو به ترتیبی که در بالا می‌بینید، به هم بچسبونید و محل قرارگیری فلاش رو در مرکز اون قرار دهید. تا جایی که امکان داره، با چسب مایع و چسب نواری، همه‌ی بخش‌ها رو خیلی محکم و دقیق به‌ هم وصل کنید.

حالا بخش قرارگیری فلاش نور (فلاش اکسترنال تصویربرداری) رو خیلی محکم به چهار دیواره متصل کنید. یاد تون باشه که قرار ئه این بخش، بار اصلی وزن سافت‌باکس شما رو تحمل کنه. برای همین، اون رو تست کنید. برای تست، می‌تونید سافت‌باکس خودتون رو از همین بخش، بلند کنید تا مطمئن بشید که همه‌ی بخش‌ها به خوبی به‌ هم متصل هستن.

حالا نوبت به رنگ‌کاری سافت‌باکس می‌رسه. رنگ‌کاری فقط برای این ئه که سافت شما، ظاهر خوبی داشته باشه. حواس تون باشه که اصلاً نباید به بخشی که قرار ئه فلاش به اون متصل بشه، رنگ بریزه. البته با یه تکه روزنامه، می‌تونید این بخش رو قبل از اسپری کردن رنگ، پوشش بدید. برای این که سافت باکس شما به خوبی رنگ بگیره، پیشنهاد می‌کنم که بعد از یه بار رنگ زدن، بذارید که کامل خشک بشه و دوباره، اون رو رنگ کنید.

تا اینجای کار، تقریباً ساخت سافت باکس شما تمام شده و حالا زمان اتصال اون، به سه پایه هست. برای اتصال محکم‌تر سه پایه می‌تونید از پایه‌های L مانند آلومینیومی و یا ورق‌های آلومینیومی به همراه پیچ و مهره (مثل شکل زیر) استفاده کنید. من، محل اتصال سه پایه به دوربین رو در مرکز یکی از دیواره‌های کوچک قرار دادم. این کار باعث می‌شه که سه پایه‌ی شما با تعادل بیشتری سافت باکس رو نگه داره. با چند سوراخ ساده در سافت باکس (مثل تصویر زیر) می‌تونید از پایدار بودن سازه‌ی خودتون مطمئن بشید. تا جای امکان، سعی کنید برای اتصال، از قطعه‌هایی با وزن پایین، استفاده کنید.

حالا باید پنل دیفیوز کننده‌ی نور رو درست کنیم. یعنی کاری کنیم که نور ما نرم بشه. در واقع، دلیل اصلی ساخت سافت باکس، پراکنده کردن و تحلیل میزان تابش مستقیم نور ئه. برای این کار، رول کاغذ نسوز (کاغذ شفاف) یا پارچه سفید و نازک رو روی زمین پهن کنید و سافت باکس رو با صورت، روی اون قرار بدید. سپس، لبه‌های کاغذ رو بلند کنید و مثل شکل پایین، اون رو با دقت و با حوصله، به لبه‌های سافت باکس بچسبونید.

میزان شدت و یا نرم بودن نور خروجی سافت باکس، کاملاً به انتخاب شما بستگی داره. شما می‌تونید با اضافه کردن چند ورق کاغذ یا چند لایه پارچه به سافت باکس، میزان نور خروجی رو کم کنید. این مرحله از ساخت سافت باکس، اهمیت خیلی زیادی داره. پس با دقت، تمام لبه‌های کاغذ یا پارچه رو به سافت باکس چسب کاری کنید.

در آخرین مرحله از ساخت سافت باکس، فلاش مورد نظر تون رو با دقت و بسیار محکم با چسب‌های دوطرفه‌ی پارچه‌ای به اون متصل کنید. فلاش شما، بدون آسیب زدن به سافت باکس باید به سختی در محفظه‌ی مورد نظر قرار بگیره. دقت کنید که بعد از اتصال فلاش، نباید در اطراف محفظه‌ی اون، فضایی خالی وجود داشته باشه. چون می‌تونه عملکرد سافت باکس تون رو مختلف کنه. زاویه‌ی قرارگیری فلاش هم مثل آماده کردن بخش دیفیوزر سافت باکس، کاملاً به میزان و جنس نوری که نیاز دارید، بستگی داره. من فلاش خودم رو به صورت مستقیم و افقی در سافت باکس قرار دادم؛ ولی در بعضی از سافت‌باکس‌ها، جهت فلاش به پایین ئه و یا با زاویه‌ی 45 درجه به بخش بالایی سافت باکس می‌تابه. در دو تصویر زیر، به خوبی می‌تونید نحوه‌ی جانمایی فلاش رو ببینید.

حالا دیگه سافت باکس شما آماده هست و می‌تونید به سادگی از اون استفاده کنید. تصویرهای نهایی سافت باکس رو می‌تونید در پایین ببینید.

ولی نکته‌ی مهمی وجود داره که باید بهش اشاره کنم. قیمت فلاش‌های تصویربرداری بالا ئه و برای خرید یه فلاش مناسب و بادوام، شما حداقل باید چند میلیون تومان هزینه کنید که خب، شاید در توان شما نباشه. برای همین، شما می‌تونید به جای فلاش، از چراغ کم­مصرف استفاده کنید. شما می‌تونید با چند هزار تومان یه چراغ کم­مصرف 65 واتی تهیه کنید که خب، نور زیاد داره. ولی خب، باید در طراحی سافت باکس تون، یه خرده تغییر بدید. چون قرار از چراغ کم­مصرف یا LED استفاده کنید. همچنین، شما می‌توانید با چند تکه کارتن، یه چیزی رو بسازید تا چراغ به سادگی در سافت باکس قرار بگیره.

البته شما می‌تونید یه سافت باکس کوچک‌تر بسازید که بتونید با دست، اون رو بگیرید یا این که در جای دیگه قرار بدید که روش ساخت اون رو (به صورت تصویری) در تصویرهای زیر می‌تونید ببینید:

ساخت سافت باکس با دقت و ابزارهای کم‌تر

اما روش ساده‌تری هم برای ساخت سافت باکس هست که شما می‌تونید با یه جعبه، یه سه راهی، مقداری سیم و یه خرده پارچه، اون رو درست کنید. این روش رو آقای عباس امیری (tasvirpardaz.com) در ویدیو زیر توضیح می‌دن. پس ویدیو زیر رو ببینید.