چند نکته برای ساخت فیلم و مستند کوتاه با موبایل

من، توی نوشته‌ی قبلی که به «ساخت فیلم آموزشی با گوشی موبایل» مربوط می‌شد، خیلی چیزهای مهمی رو گفتم و در واقع، براتون مسیر پیش رو تون رو مشخص کردم که اگر بخواید با گوشی موبایل، یه فیلم یا ویدیوی آموزشی (و حتی غیر آموزشی) رو بسازید، باید چی کار کنید. حالا توی این نوشته، می‌خوام که چند تا نکته‌ی دیگه رو هم اضافه کنیم که خب البته بیش‌تر مربوط به ساخت فیلم کوتاه و مستند با گوشی موبایل می‌شه و دیگه اون جزئیات فیلم‌برداری و… رو شامل نمی‌شه. پس، اگر می‌خواید که جزئیات بیش‌تری رو برای ساخت یه ویدیو با موبایل بدونید، حتماً اون نوشته‌ی قبلی رو ببینید.

من، زمانی رو به یاد دارم که موبایل‌ها مانند امروز، هوشمند نبودن و از اون‌ها، فقط برای تماس گرفتن استفاده می‌شد. وسیله‌های کوچیکی بودن با تعداد زیادی دکمه‌های کوچیک که از اون‌ها برای انتخاب گزینه‌ها و نوشتن، استفاده می‌شد. اگر یه خرده هم اون موبایل‌ها رو بیش‌تر بررسی می‌کردیم، دوربین هم داشتن؛ ولی چه دوربینی؟! دوربینی که هیچ کیفیتی نداشت! اون دوربین‌های موبایل، رزولوشن 2.1 مگاپیکسلی داشتن که تصویرها رو به صورت شطرنجی نشون می‌دادن. ولی خب، از اون جایی که هیچ چیزی قرار نیست به همون شکل بمونه، موبایل‌ها هم به همون شکل، باقی نموندن.

ولی خب، دیگه حالا از اون موبایل‌ها، خبری نیست! الان، دیگه توی دست هر کسی، یه گوشی هوشمند ئه که حتی از اون همه دکمه هم خبری نیست. همه با لمس کردن صفحه‌های بزرگ موبایل‌های امروزی، همه‌ی کارها شون رو انجام می‌دن و دوربین‌ها شون، خیلی کیفیت خوبی پیدا کرده‌اند؛ جوری که می‌شه با دوربین موبایل‌های امروزی، حتی فیلم‌های سینمایی ساخت. چنین چیزی قبلاً هرگز باورکردنی نبود.

کیفیت یه دوربین با رزولوشن 20 تا 24 مگاپیکسل، اصلاً کیفیت پایینی نیست [البته کیفیت دوربین، فقط رزولوشن نیست]. پس حتماً می‌شه باهاش، کارهای زیادی رو انجام داد. با همین دوربین، برای خیلی از کارها، دیگه نیازی حمل به دوربین‌های بزرگ و سنگین سینمایی یا DSLR نیست و دیگه نیاز نیست که چندین میلیون تومان، برای خرید یه دوربین متوسط، هزینه کنیم! با خرید به گوشی هوشمند خوب، هم می‌تونیم از اون برای کارهای روزمره مون استفاده کنیم و هم از اون، برای فیلم‌برداری‌ها مون. حالا دیگه فیلم‌برداری با دوربین موبایل، واقعا لذت بخش شده!

اگر یاد تون باشه، من، همین چند لحظه‌ی پیش گفتم که با دوربین موبایل‌های امروزی، می‌شه حتی فیلم‌های سینمایی ساخت؛ اگر می‌خواید بدونید که تا حالا چه فیلم‌های سینمایی (حتی توی سینمای هالیوود) با موبایل ساخته شده، پیشنهاد می‌کنم که این نوشته رو ببینید.

البته از عنوان این نوشته، بنا بود که درباره‌ی ساخت فیلم‌های کوتاه صحبت کنیم؛ ولی خب، سر صحبت از فیلم‌های بلند سینمایی باز شد. برای همین، در ادامه، می‌خوام که چند تا نکته رو با هم بررسی کنیم که می‌تونه در ساخت فیلم‌های کوتاه با دوربین موبایل، بهمون کمک کنه:

1- قبل از هر چیزی، بیش‌تر ببینید.

به نظر من، همیشه، توی هر کاری، داشتن تجربه، حرف اول رو می‌زنه. حالا، این تجربه رو ما می‌تونیم خودمون تجربه کنیم یا این که از تجربه‌های دیگران استفاده کنیم. وقتی که ما کارهای بقیه رو بررسی و تحلیل (واکاوی) می‌کنیم، در واقع، داریم از تجربه‌ها شون استفاده می‌کنیم. اون جوری، زودتر می‌تونیم پیشرفت کنیم. پس، قبل از هر چیزی، اول، ما باید چند تا و یا شاید چند ده تا فیلم کوتاهی که با دوربین موبایل ساخته شده رو تماشا کنیم و اون‌ها رو بررسی کنیم تا راز موفقیت اون‌ها رو بفهمیم. شما می‌تونید فیلم‌های کوتاه رو در وبسایت‌هایی مثل Youtube.com یا Vimeo.com پیدا کنید. با این کار، می‌تونید بفهمید که مثلاً موقعیت دوربین تون، کجا باشه، بهتر ئه و کادربندی و صحنه تون رو چطور طراحی کنید که بهتر باشه؟

2- یه فیلم‌نامه یا طرح داستان داشته باشید (StoryBoard)

حتماً شما هم در تیتراژ آخر فیلم‌ها دیده‌اید که یک یا چند نفر، فیلمنامه‌نویس اون فیلم بوده‌اند. بنابراین، هیچ فیلم خوبی نیست که ساخته شده باشه؛ ولی از قبل، فیلم‌نامه یا طرح داستانی نداشته باشه! البته این طرح داستان می‌تونه روی کاغذ باشه (که بهتر هم هست) یا این که توی ذهن شما یا کارگردان اون فیلم کوتاه باشه. به هر حال، شما باید بدونید که چطور می‌خواید اون داستان تون رو روایت کنید؟! چه دیالوگ‌هایی توش گفته بشه و چه چیزهایی رو به تصویر بکشید؟! روی هم رفته، شما باید بدونید که بناست توی فیلم کوتاه تون، چه اتفاق‌هایی بیفته و چه چیزهایی نشون داده باشه. اگر این ها رو ندونید، کار تون، خیلی سخت و مبتدی می‌شه.

3- روی حالت هواپیما (Airplane) باشید.

فرض کنید که دارید با موبایل تون، فیلم‌برداری می‌کنید که یک دفعه، یکی بهتون زنگ می‌زنه یا این که موبایل تون، یه اعلان (Notification) می‌ده و صدا اش در می‌آد؛ چه حسی دارید اون موقع؟ خب، حتماً تمرکز تون رو از دست می‌دید و فیلم‌برداری رو از دست می‌دید و سر نخ کار از دست تون می‌ره. پس، حتماً موبایل تون رو قبل از فیلم‌برداری، روی حالت هواپیما (Airplane) بذارید تا دیگه وسط کار، کسی یا چیزی مزاحم تون نشه و حتی مصرف باتری موبایل تون رو هم کم کنید.

4- هنوز فیلم‌برداری به صورت افقی، بهتر ئه.

همون طور که می‌دونید، با دوربین‌های موبایل هم می‌شه به صورت عمودی (vertical/portrait) و هم به صورت افقی فیلم‌برداری کرد و شاید هم خیلی ها، با فیلم‌برداری عمودی، راحت‌تر باشن؛ ولی هنوز هم فیلم‌برداری به صورت افقی، حرفه‌ای‌تر ئه.

یاد مون نره که فیلم کوتاه ما قرار ئه که در کجا نمایش داده بشه؟ اگر اون فیلم کوتاه رو می‌خواید در همه جا پخش کنید، پس بهتر ئه که به صورت افقی باشه؛ چون به جز موبایل‌ها، همه‌ی صفحه نمایش‌ها (مانیتورها، پرده‌های سینمای، تلویزیون‌ها و…) به صورت افقی هستن؛ ولی اگر می‌خواید که اون فیلم کوتاه تون رو فقط در موبایل‌ها پخش کنید، می تونید به صورت عمودی و پرتره هم فیلم‌برداری کنید.

5- فیلم یعنی نور، صدا و تصویر!

این عنوان رو برای این انتخاب کردم که بهتون بگم، هرگز نباید از نور و صدا، غافل باشید. اصلاً بیایم یه بار دیگه، جزئیات مهم یه فیلم رو بررسی کنیم. یه ویدیو یا یه فیلم، از دو بخش مهم ساخته شده، تصویر و صدا که هر کدوم از این ها، 50 درصد از کیفیت یه ویدیو رو تشکیل می‌دن. چه زمانی ما می‌تونیم یه تصویر خوب رو ضبط کنیم؟ زمانی که نورپردازی خوبی داشته باشیم. پس، اگر نورپردازی رو ندونیم، هرگز نمی‌تونیم تصویرهای خوبی رو داشته باشیم. برای صدا هم همین طور ئه؛ یعنی اگر ما میکروفون خوبی رو نداشته باشیم، پس، حتماً صدای خوبی رو هم نخواهیم داشت و در نتیجه، 50 درصد از کیفیت ویدیو مون رو از دست می‌دیم. بنابراین، خیلی مهم ئه که اصول نورپردازی و صدابرداری رو بدونیم. برای دونستن این موردها، من به شما دوره‌ی آموزشی «تولید ویدیوهای حرفه ای؛ حتی با دوربین موبایل» رو پیشنهاد می‌دم.

6- تدوین (Editing) رو از یاد نبرید.

بخش مهم دیگه‌ای از کار ما رو تدوین فیلم کوتاه یا بلند مون تشکیل می‌ده. چرا؟  چون اون جا ئه که صحنه به صحنه و تصویر به تصویر ویدیوهای ضبط شده مون رو کنار هم می‌ذاریم و داستان مون رو روایت می‌کنیم. پس، حتماً تدوین فیلم، اهمیت بالایی داره. توی تدوین ئه که ما موسیقی رو به فیلم مون اضافه می‌کنیم و حتی به تصویرها مون، جلوه‌های بهتری رو می‌دیم.

برای تدوین، ما می‌تونیم از یه سری از اپلیکیشن‌های موبایل استفاده کنیم (مثل imovie در IOS و kinemaster در اندروید) و هم می‌تونیم از نرم‌افزازهای رایانه‌ای استفاده کنیم که من، مورد دوم رو پیشنهاد می‌کنم. چون ما توی رایانه (لپ‌تاپ یا رایانه‌ی رومیزی) تسلط بهتر و امکانات بیش‌تری رو برای ویرایش ویدیو مون داریم. Adobe Premiere و camtasia از نرم افزارهای معروف رایانه‌ای هستن که می‌تونیم ازشون استفاده کنیم.

گروه کارنتا علاوه بر آموزش راه‌اندازی و مدیریت یه کسب‌وکار اینترنتی، در اجرا هم به کسب‌وکارهای اینترنتی کمک می‌کنه. مثلاً اگر شما در شهرستان قرچک هستید، می‌تونید از خدمات مربوط به طراحی سایت در قرچک استفاده کنید. البته در شهرستان‌های دیگه هم خدمات می‌دیم؛ مانند طراحی سایت در پاکدشت، طراحی سایت در فردیس، طراحی سایت در ملارد، طراحی سایت در اندیشه، طراحی سایت در شهریار، طراحی سایت در شهرری، طراحی سایت در ورامین

و سخن پایانی

هدف من از این نوشته، این بود که چند تا نکته‌ی مهم رو برای ساخت فیلم و مستند کوتاه با موبایل بهتون بگم تا بتونید فیلم‌ها و ویدیوهای باکیفیتی رو داشته باشید. امیدوار ام که این نوشته، تونسته باشه یه راهنمای کلی براتون باشه.

یاد مون نره که ما باید توی هر کاری، مهارت‌ها مون رو بالا ببریم تا بتونیم خروجی باکیفیتی داشته باشیم و برای بالا بردن مهارت‌ها مون باید آموزش ببینیم. بیاید وقت مون رو ارزشمند بدونیم  و دست از آزمون و خطا برداریم. ما با تهیه کردن یه دوره‌ی آموزشی، خیلی از نکته‌های اصلی رو یاد می‌گیریم و بقیه‌ی زمان مون رو تمرین می‌کنیم؛ ولی اگر برای آموزش، هزینه نکنیم، مجبور می‌شیم که هفته‌ها و ماه‌ها، دنبال اطلاعاتی بگردیم که بقیه به صورت پراکنده در جاهای مختلف، پخش کرده‌اند و البته شاید یه سری از اون نکته‌ها رو هیچ وقت، کسی رایگان نگفته باشه.

ممنون از این که تا آخر این نوشته، با من بودید.